این روزها در مرکز سلامت سرای محله خواجه‌نظام‌الملک چه می‌گذرد
تمام‌قد برای مبارزه با کرونا
شقایق عرفی‌نژاد
هر سال، هفتم آوریل، برابر با ۱۹ فروردین، روز جهانی بهداشت گرامی داشته می‌شود.
امسال هم طبیعی است که با وجود کووید تمام برنامه‌ها در ارتباط با این بیماری باشد. شعار امسال روز جهانی بهداشت با در نظر گرفتن وضعیت ناعادلانه توزیع واکسن کرونا در جهان «ساخت جهانی عادلانه‌تر و سالم‌تر» انتخاب شده بود. در ایران، روز سلامت به هفته سلامت تغییر پیدا کرده و امسال از اول تا هفتم اردیبهشت برنامه‌هایی برای این هفته اجرا شد. یکی از مراکز بهداشت فعال در منطقه ۷، مرکز سلامت خواجه‌نظام‌الملک است که برنامه‌هایی در طول هفته سلامت برگزار کرد.
دکتر «میترا ساردویی»، رئیس مرکز سلامت خواجه‌نظام، می‌گوید در روز جهانی بهداشت در فروردین‌ماه آموزش‌های مجازی درباره کرونا و پیشگیری و مراقبت داشته‌اند. در هفته سلامت هم برنامه‌هایی در این باره تدارک دیده‌اند. او می‌گوید: «شعار روز جهانی سلامت، عدالت در سلامت است و بیشترین تأکید ما هم با توجه به این‌که در موج چهارم کرونا هستیم که بسیار سخت‌تر از دوره‌های پیش است، در مورد همین بیماری است.»
او توضیح می‌دهد در هفته سلامت هم مهم‌‌ترین اولویت این مرکز مربوط به کروناست و به دلیل این‌که شایعات زیادی درباره کووید وجود دارد، وظیفه کادر درمان و مراکز سلامت اطلاع‌رسانی بیشتر در این باره است.
ساردویی برنامه‌های هفته سلامت مرکز سلامت را به ۳ دسته تقسیم می‌کند: مراقبتی، نظارتی و حمایتی. مرکز سلامت خواجه‌نظام به کسانی که امکان حضور در مرکز را ندارند یا اصلا نیازی به حضور در مرکز سلامت ندارند، به صورت تلفنی مشاوره می‌دهد و در صورت نیاز، خدماتی شامل غربالگری ارائه می‌کند: «این افراد چه با فرد کرونایی تماس داشته باشند، ولی علائمی نداشته باشند و چه با فرد کرونایی تماس نداشته باشند، ولی علائم کرونا را داشته باشند، دعوت می‌شوند تا برایشان به رایگان آزمایش انجام دهیم. اگر هم سالمند، معلول و باردار باشند و در خانه باشند، گروهی را به منزلشان می‌فرستیم تا در منزل این کار برایشان انجام شود؛ البته باید در محدوده مرکز ما باشند: یعنی خیابان شریعتی، تقاطع پلیس، میدان سبلان شمالی تا سهروردی جنوبی. اگر هم خارج از این محدوده باشند، آنها را به مراکز مستقر در محدوده خودشان معرفی می‌کنیم.»
در این کار البته اولویت‌بندی هم وجود دارد: «کسانی که حال نامساعدی دارند یا سالمندند و شرایط خوبی ندارند در اولویت هستند. آن‌قدر تعداد کیت‌های آزمایشگاهی که در اختیار ما قرار داده می‌شود، کم است که مجبور به این اولویت‌بندی هستیم.» حوزه نظارتی شامل ضدعفونی اماکن است.
ساردویی می‌گوید: «تیم نظارتی ما برای کسانی که نیاز به ضدعفونی منزل دارند یا محل کسبشان آلوده بوده یا کسبه‌ای که بر اساس پروتکل‌های بهداشتی باید محل کارشان را ضدعفونی کنند، این کار را انجام می‌دهد و بیشتر برای کسانی است که در نزدیکی‌شان مرگ و میر بر اثر کرونا داشته‌اند. اگر کسانی به دلخواه خود قصد ضدعفونی منزل یا محل کارشان را دارند، این وظیفه ما نیست.» او علاوه بر کمبود تجهیزات از کمبود نیرو و خستگی کادر درمان هم می‌گوید و این‌که تعدادی از کادر درمان هم در این مدت بر اثر همین بیماری از دست رفته‌اند و عده‌ای هم بازنشسته شده‌اند. در مرکز سلامت خواجه‌نظام هم جز ساردویی تنها ۳ نفر فعالند. با این حال، علاوه بر غربالگری کرونا، تمام کارهای دیگر از جمله واکسیناسیون و تست تیروئید هم انجام می‌شود.
برنامه حمایتی مرکز سلامت خواجه‌نظام در هفته سلامت، تخصیص بودجه برای افراد بی‌بضاعت است که همچنان ادامه دارد: «اگر کسی لازم باشد قرنطینه شود و این قرنطینه شدن معیشتش را به خطر می‌اندازد، اسم او را ثبت می‌کنیم و با کمک نیکوکارانی که با آنها در ارتباط هستیم، بسته‌های معیشتی برایش می‌فرستیم.» البته این بسته‌های معیشتی محدودند و برای کسانی در نظر گرفته می‌شوند که واقعا نمی‌توانند ۲ هفته در خانه بمانند و کار نکنند.
او از شهروندان می‌خواهد وضعیت جامعه و موقعیت دشوار کادر درمان را درک کنند: «بسیاری از خانه‌نشینی طولانی خسته شده‌اند و برای انجام کارهای غیرضروری و دید و بازدید از خانه بیرون می‌روند. در صورتی که اگر در این شرایط کسی بیمار شود، می‌تواند ویروس را به ۳۰ نفر هم انتقال دهد. چون سرعت و شدت انتقال ویروس بسیار بالاست.»
- تست متوالی بی فایده است
انجام تست برای مطمئن شدن از سلامت لازم است، اما به این معنا نیست که روزهای متوالی برای انجام تست به مراکز بهداشت مراجعه کرد. ساردویی می‌گوید: «مواردی بوده که شخصی ۳ روز پشت سر هم تست داده است. این کار ضایع کردن حق دیگری است. تست برای ۲ گروه انجام می‌شود. کسی که با بیمار کرونایی در تماس است، ولی علامت ندارد. کسی که با بیمار کرونایی در تماس نیست، ولی علامت دارد. کسی که با بیمار کرونایی در تماس است و علامت هم دارد، دیگر نیازی به تست ندارد. به احتمال بسیار زیاد مبتلاست. باید در قرنطینه باشد و درمان را دنبال کند. کسی هم که مبتلا شده است، بعد از ۱۴روز دیگر نیازی به تست مجدد ندارد. در این مورد حتی ممکن است تستش مثبت باشد، ولی این به دلیل بیمار بودنش نیست. علتش این است که لاشه ویروس هم که قدرت انتقال بیماری را ندارد، ممکن است جواب تست را مثبت نشان دهد.»
- راهکار‌هایی برای پیشگیری از کرونا
کرونا با سیستم ایمنی سرو کار دارد. هرقدر سیستم ایمنی قوی‌تر باشد، احتمال مرگ کمتر است. با انجام این کارها سیستم ایمنی‌تان را قوی کنید:
کاهش استرس:استرس به تنهایی بالاترین عامل خطر است. بنابراین، با انجام یوگا، مدیتیشن، خواندن کتاب و یا گرفتن کمک حرفه‌ای از روان‌شناس استرس را پایین بیاورید.
خواب و استراحت مناسب: شب به موقع بخوابید و صبح به موقع از خواب بیدار شوید. بدن ما خودش را برای نیمه‌شب خوابیدن و دیر از خواب بیدار شدن آماده نکرده است. بدن ما طوری طراحی شده که با تاریک شدن هوا بخوابد و با روشن شدن آن بیدار شود. وقتی برخلاف سیستم فیزیولوژی بدن عمل می‌کنید، در واقع با سیستم ایمنی می‌جنگید.
تغذیه سالم:غذای مانده، سرخ‌شده پرچربی و پرچرب و کنسروی نخورید. هرچقدر غذا زودتر آماده شود، یعنی مواد مغذی‌اش را بیشتر نگه داشته است. تحرک فیزیکی:به دلیل خانه‌نشینی بسیاری تحرکشان را از دست داده‌اند. حتی در خانه هم می‌توانید با طناب زدن، قدم زدن و شل و سفت کردن عضلات به بدن تحرک بدهید.
زندگی سالم:از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنید.
دید و بازدید کردن ممنوع! : اگر کسی را دوست دارید، به دیدنش نروید. به‌خصوص مراقب والدین باشید و به منزلشان نروید. دوست داشتن به نزدیک بودن نیست. به همدلی است. از دور هم می‌توانید با هم همدلی کنید.
و بالاخره ماسک بزنید و در هر خانه عضو قوی‌تر مسئولیت خرید را برعهده بگیرد.
- توصیه پزشک محله به شهروندان/پوشیدن ماسک؛ ساده‌ترین و بزرگ‌ترین راه پیشگیری
دکتر «میترا ساردویی»، توضیح می‌دهد برخلاف سخت و مهلک بودن، این بیماری راه‌های پیشگیری بسیار ساده‌ای دارد که همه از آن اطلاع دارند، یعنی استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی: «چون این بیماری ترسناک است، بسیاری فکر می‌کنند پوشیدن یک ماسک ساده نمی‌تواند از آن جلوگیری کند. در صورتی که نباید بزرگی بیماری را در نظر بگیرند. باید به راه انتقال ساده آن فکر کنند و همچنان دستورالعمل‌ها را رعایت کنند.» او البته از پایین آمدن میزان رعایت ضوابط بهداشتی در منطقه با وجود جهش ویروس و سرایت‌پذیری بیشترش، شکایت و ابراز تعجب می‌کند: «در مرکز سلامت ما ورود بدون ماسک ممنوع است. اما مواردی را دیده‌ام که کسی که ماسک نداشته و خواسته وارد مرکز شود، ماسک همراهش را قرض گرفته است که جای تعجب و اصلا دلخوری دارد که با وجود این همه اطلاع‌رسانی، همچنان این اتفاقات می‌افتد.»
او می‌گوید این ویروس جهش‌یافته علائمش را ظرف ۳ روز بروز می‌دهد و مثل قبلی نیست که ۵ روز دوره بروز داشت: «بنابراین، باید بیشتر مراقب بود و اگر کسی بعد از ۳ روز با استراحت و درمان‌های معمول خانگی بهتر نشد، باید به اولین مرکز سلامت نزدیک محل سکونتش مراجعه کند. حتما هم نباید به صرف رایگان بودن به مرکز سلامت دگمه‌چی مراجعه کرد. این مرکز گنجایش محدود و مراجعه بسیار دارد و این باعث ریسک بالای انتقال می‌شود.»
در همینه زمینه :
